Göz Kapağının İstemsiz Kasılması (Blefarospazm)

Göz kapağının istemsiz kasılması, zaman içerisinde şiddetini artırarak hastaların yaşam kalitelerinin ciddi anlamda düşmesine neden olabilen bir durumdur. Tıp literatürüne blefarospazm adıyla girmiş olan bu hastalığın ne olduğu, ne tür belirtiler verdiği, nasıl tedavi edildiği bu yazıda ele alınmıştır.

Göz Kapağının İstemsiz Kasılması Nedir?

Yüzde olduğu gibi göz kapaklarında da kişinin kontrol edemediği kasılmalar meydana gelebilir. Bedensel ya da ruhsal sağlık sorunlarının neden olabileceği veya sebebi bilinmeyen bu kasılmalar seğirme, tik bozukluğu, hemifasiyel spazm ya da blefarospazm olabilir. Kasılmalar olağan dışı şekilde ve tekrarlanarak meydana geliyorsa blefarospazm varlığından şüphe edilmelidir.

Blefarospazm varlığında göz çevresinde kasılmalar gerçekleşirken göz kapakları da istemsiz şekilde kapanır ve hastanın isteği olsa dahi açılmaz. Blefarospazm, ortaya çıktığı ilk zamanlarda hafif seyreder (Sinsidir.) ve ekseriyetle iki göz kapağını birden ancak nadiren de olsa tek göz kapağını etkiler.

Blefarospazm Neden Ortaya Çıkar?

Blefarospazmın ana iki türü bulunur: primer ve sekonder blefarospazm.

Primer blefarospazm söz konusu olduğunda kasılmalara yol açan, göz kapaklarına gelen sinir uyarılarıdır. İstemsiz gelen bu uyarıların tetikleyicisi ise günümüzde henüz aydınlığa kavuşturulamamıştır. Esansiyel blefarospazm olarak da adlandırılan bu türün varlığında vücudun başka bölgelerinde de kasılmalar yaşanması olasıdır. Öte yandan hastalık, çoğunlukla ailenin diğer üyelerinde de görülür. Bu açıdan değerlendirildiğinde kalıtımsal yatkınlığın söz konusu olabileceği akıllara gelmektedir.

Primer blefarospazma kıyasla az sayıda vakada karşılaşılan sekonder blefarospazmda kasılmalar, bir nedene bağlı olarak ortaya çıkar. Tümörler, metabolik hastalıklar, damar hastalıkları ya da mevcut enfeksiyonlar ile kimi ilaçlar ve toksinlerin sekonder blefarospazma yol açtığı bilinir. Bununla birlikte, bu etmenler olmasa dahi kalitesiz bir yaşam sürdüren (strese maruz kalan, zararlı madde kullanan vs.) ya da kalsiyum ile D vitamini eksikliği olan kişilerde sekonder blefarospazm görülebilir.

Göz Kapağının İstemsiz Kasılması Kimlerde Görülür?

Blefarospazm, yaygın olarak görülen hastalıklar grubuna girmez (100 bin kişinin yaklaşık 13’ünde ortaya çıkar.). Cinsiyet bazında değerlendirildiğinde kadınlarda göz kapağının istemsiz kasılmasının daha sıklıkla ortaya çıktığı görülmektedir. Yaş bazında değerlendirildiğinde ise hastaların çoğu 50 yaş üstündedir ancak bu, atipik blefarospazmdan muzdarip hastalar için geçerli değildir -atipik blefarospazm, genç yaştaki hastaları etkiler. (Belirtilerin ani bir şekilde başladığı blefarospazma, atipik blefarospazm olarak tanımlanır. Hastalığın ilerleyişi diğer türlere göre oldukça hızlıdır.)

Blefarospazmın Belirtileri Nelerdir?

Göz kapağının istemsiz kasılması, genellikle hastanın göz kapaklarını olağandan daha sık kırpmaya başlamasıyla kendini belli eder. Bu başlangıç evresinde gözde hafif ağrılar belirir. Kimi hastalarda ağrıya ek olarak ışığa hassasiyet, gözlerde kuruluk, sulanma ya da batma hissi de ortaya çıkar.

Tekrarlanma sıklığı ve süresi kişiden kişiye değişmekle birlikte denilebilir ki hastalığın şiddeti zaman içerisinde artış gösterir. (Bu artış belirli bir seviyeye geldiğinde duruyor olsa da hastalığın belirtileri geçmez.) Bu döneme gelindiğinde göz kapakları ile çukurlarındakilerden hariç kaş ve alın bölgesindeki kasların da kasılmaya başladığına şahit olunabilir.

Süreğen değil ataklar hâlinde yaşanan blefarospazm, başlangıç evresinde değilse de birkaç yıl içerisinde hastanın yaşamını olağan şekliyle sürdürmesine mâni olur. Kasılmaların ne kadar süreceğini de ne zaman geleceğini de bilmemesi, hastayı yalıtılmış bir hayat yaşamaya mecbur kılar.

Göz Kapağının İstemsiz Kasılması Nasıl Tedavi Edilir?

Blefarospazm, yaşam boyu devam eden, kendiliğinden geçmeyen bir hastalıktır. Bu nedenle hastanın tedavi görmezse iyileşme şansı yok denecek kadar azdır. Bununla birlikte hastalığın erken dönemde tanısının konması, belirtilerin başka göz hastalıklarının belirtileriyle ortak olması sebebiyle zordur. Bu nedenle hastanın alanında uzman bir doktor tarafından muayene edilmesi, sonuç alınmayacak tedavilerden kaçınılması adına elzemdir.

Blefarospazmı Tedavi Etme Yöntemleri

1. Blefarospazm, nörotoksin (BOTOX- Botulinum toksini) enjeksiyonundan faydalanılarak durdurulabilir. Enjeksiyon, doğrudan göz kapağı kaslarına yapılır. Pek çok hastada spazmları durdurmada başarıya ulaştıran, oldukça etkili bu tedavinin kalıcılığı yoktur. Uygulamayı takip eden birkaç gün içinde enjeksiyonun etkisi görülmeye başlanır. Ancak asgari iki, azami altı aylık bir zaman diliminde hastalığı baskılayabilen bu uygulama, yeniden ihtiyaç duyulmaya başlandığında tekrarlanmalıdır. Nörotoksin enjeksiyonu, -kalıcı olmamakla beraber- birtakım riskler barındırır. Gözün açık kalması, sulanması, göz kapağında düşme yaşanması ya da çift görme bu risklerdendir.
2. Nörotoksin enjeksiyonu yöntemiyle kasılmaların önüne geçilememişse ilaç tedavisi yöntemi tercih edilebilir. Bu tür ilaçlar, kas kasılmalarını giderici özelliktedir.
3. Hastalığın ilerlemiş olduğu vakalarda kasılan kaslara ve/veya kasılmayı tetikleyen sinirlere cerrahi müdahalede bulunma yoluna gidilebilir. Bu kapsamda kaslar çıkarılırken sinirler tahrip edilir.

Bilinmesi Gerekenler:

• Blefarospazma göz kuruluğu ya da kirpik kökü iltihabı eşlik ediyorsa bu rahatsızlıkların da tedavisinin aksatılmaması önemlidir.
• Göz kapağının istemsiz kasılmaları kimi hastalar için doğal ya da suni ışıklar altında artışa geçtiğinden şikâyetlerin azaltılması adına hastalara terapötik filtreli (FL 41) gözlük kullanımı salık verilmektedir.
• Bitkisel herhangi bir tedavi yöntemiyle belirtilerin ortadan kaldırılması mümkün olmamakla birlikte yaşam koşullarının iyileştirilmesinin göz kapağının istemsiz kasılması durumuna fayda sağladığı bilinmektedir. Bu nedenle stresten uzak durmak, dengeli beslenmek (özellikle kalsiyum zengini besinler almak), kafeinli içecekler ve zararlı maddeler tüketmemek, dinlenmeye özen göstermek, yeterli D vitamini almak önemlidir. (Bedensel gereksinimler birbirinden farklı olacağından diyet listesi konusunda hastaların doktorlarına danışması gerekir.)

Özetle, “Göz kapağının istemsiz kasılması nasıl tedavi edilir?” sorusuna, ancak hastanın özellikleri ve hastalığın seyri göz önünde bulundurularak doğru yanıt verilebilir.

Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.