Göz Kaymasında Gözlük Tedavisi

Göz kayması veya şaşılık hem görme fonksiyonlarını hem de sosyal yaşamı etkileyen bir hastalık. Çok farklı nedenlerle ortaya çıkabilen göz kaymasının tedavisini her yaşta yapabiliyoruz. Göz kayması tedavisi deyince çoğu kişinin aklına ameliyat geliyor. Oysa tek tedavi yöntemi ameliyat değil.

Göz kaymasında gözlük tedavisi ameliyat dışındaki tedavilerden bir tanesi. Kendisinde ya da çocuğunda göz kayması olan her insanın zihninde ‘‘Göz kayması gözlükle düzelir mi?’’ ya da ‘‘Gözlük, göz kaymasını düzeltmek için yeterli mi?’’sorusu oluşabiliyor. Bu yazıda sizin için bu soruları cevaplayacağım.

Şaşılığın kısa tanımı gözlerin aynı noktaya odaklanamaması olarak söylenebilir. Eğer gözlük camları bu odaklanma sürecine yardımcı olursa tedavide yer alabilmektedir. Şimdi tek tek hangi tür göz kaymalarında gözlük tedavisi kullanılır bunlardan bahsedelim.

Hangi Göz Kaymalarında Gözlük Tedavisi Uygulanır?

• Hipermetropiye bağlı içe kaymalar
• Aralıklı dışa kaymalar
• Göz tembelliğine bağlı kaymalar
• Sinir felcine bağlı oluşan ve çift görmeye sebep olan kaymalar
• Şaşılık ameliyatı sonrası devam eden hafif kaymalar

Hipermetropiye Bağlı İçe Kaymalarda Gözlük Tedavisi

Genellikle 2-3 yaşları arasında bir yere odaklanma sırasında ortaya çıkan içe kaymalarda problemin sebebi hipermetropi dediğimiz kırma kusuru oluyor. Hipermetropi, cisimlerin görüntülerinin retina olarak adlandırılan sinir tabakasının arkasına odaklanması olarak özetlenebilir.

Hipermetropide sorun göz küresinin ön arka çapının kısa olması olabileceği gibi, gözün kırıcı tabakalarının ışığı az kırması da olabilir. Bebekler doğduklarında gözlerinin ön arka çapı doğal olarak erişkinlerden daha kısadır. Bu nedenle çoğu bebek hipermetrop olarak doğar. Her hipermetrop bebekte göz kayması ortaya çıkmaz. Ama bazılarında, gözlerindeki hipermetropiyi yenmeye çalışarak odaklandıklarında konverjans (gözlerin birbirine yaklaşması) refleksi uyarılır ve içe kayma oluşur.

Başlagıçta ara ara farkedilen bu durum tedavi edilmediğinde sürekli hale gelir ve içe kayan gözde göz tembelliği oluşmasına sebep olabilir. İşte artı numaralı hipermetrop camlarla odaklanma sağlanarak göz içerisindeki merceğin kasılması engellenir ve içe kayma ortaya çıkmaz.

Yani göz içindeki merceğin yapacağı odaklanma görevini gözlük camları yapar. Gözlük kullanılmadığında ise tekrar içe kayma ortaya çıkar. Bu hastalığa tıp dilinde Akomodatif Ezotropya diyoruz, tam bir tercümesi olmasa da odaklanmaya bağlı içe kayma şeklinde Türkçeye çevrilebilir.

Özet olarak Akomodatif Ezotropyada tedavi gözlüktür ameliyat değildir, hastanın yaşı ve göz yapısı uygunsa gözlük yerine kontakt lens verilebilir, lazer tedavisi uygulanabilir. Hipermetropiye bağlı içe kaymaların bir kısmında gözlük kaymayı tamamen düzeltemeyebilir.

Verilebilecek en yüksek gözlük numarasında rağmen devam eden bu içe kayma durumunda, kaymanın gözlükle düzelmeyen kısmı için ameliyat planlanır. Bu hastalığa ise tıp dilinde Kısmi Akomodatif Ezotropya diyoruz. Adından da anlaşılacağı gibi kısmi olarak gözlük tedavide yer alırken, tamamen yeterli olmamaktadır.

Gözlük kullanırken kalan kayma ameliyatla düzeltilir ve ameliyat sonrası gözlük tedavisine devam edilir. Yine hastanın yaşı ve göz yapısı uygunsa gözlük yerine kontakt lens verilebilir, lazer tedavisi uygulanabilir.

Aralıklı Dışa Kaymalarda Gözlük Tedavisi

Tıp dilinde ‘‘intermittan ekzotropya’’ dediğimiz aralıklı dışa kayma hastalığı, çoğunlukla görme sistemi gelişiminin ilerlediği 3 ila 6 yaş arasında başlar. Ebeveynler, özellikle çocukları dalgınken, uykusuzken ya da hastayken meydana gelen tek gözde dışa kayma durumunu farkederek göz hekimine başvururlar.

Yetişkinlerde ise dalgınken, yorgunken olan dışa kayma ayrıca alkol ya da sakinleştirici ilaç kullanımı sonrasında da ortaya çıkabilmektedir.

Aralıklı dışa kaymanın ameliyat harici tedavisinde gözlükler veya yumuşak kontakt lensler kullanılabilir. Gün içerisinde az sıklıkta kayma oluşuyor ve kayma oluştuğunda gözler hızlı bir şekilde paralleliğini tekrar sağlayabiliyorsa göz kaymasının kontrolü için prizmatik gözlükler, miyoplar için hesaplanan dereceden daha yüksek, hipermetroplar için hesaplanan dereceden daha düşük dereceli verilen gözlükler ve göz kapama tedavileri uygulanabilir.

Bu tedavilere cevap alınamıyorsa, kayma miktarı artıyorsa, kaymanın oluştuğu vakitlerin toplamı uyanık geçen vaktin yarısından fazla ise, 3 boyutlu görüş yoksa ya da zayıflıyorsa, iki gözde gelen görüntülerin beyinde tek görüntü olarak algılanması yani füzyon kontrolü zayıfsa cerrahi tedavi gerekebilir.

Göz Tembelliğine Bağlı Kaymalarda Gözlük Tedavisi

Çocukluk, bebeklik çağında var olan göz hastalıkları ve görme problemleri farkedilmez ve tedavi edilmezse göz tembelliğine sebep olabilir ve kalıcı görme kaybı oluşturabilir. Maalesef göz tembelliği önlenebilir görme kayıplarının başında geliyor. Sadece rutin kontroller yaptırarak bebeğinizde ya da çocuğunuzda oluşabilecek bu hastalığı engelleyebilirsiniz.

Göz tembelliği olan kişilerde göz kayması ortaya çıkabiliyor. Ayrıntılı bir göz muayenesi sonrasında hesaplanan göz dereceleri verildiğinde hem görme seviyesi artabilir hem de hastaların bir kısmında göz kaymasının miktarı azalabilir. Çünkü gözümüz daha net gördüğünde daha iyi odaklanır.

Sinir Felcine Bağlı Oluşan ve Çift Görmeye Sebep Olan Kaymalarda Gözlük Tedavisi

Gözün hareketlerini sağlayan kasları uyaran sinirler etkilediğinde bir felç durumu ortaya çıkar ve göz felç olan kas yönünde hareket edemez. Zıt yönde çalışan kas ise hala aktif olduğu için felcin şiddetine bağlı bir miktarda göz kayması meydana gelir. Aynı zamanda göz kaymasına çift görme şikayeti de eşlik eder.

Sinir felçlerine bağlı göz kaymalarında öncelik sebebin tespit edilmesidir. Çünkü acil tedavi gerektiren beyin ya da sinir sistemi ile ilgili bir hastalık söz konusu olabilir. Bazen de geçici bir durum söz konusudur ve göz kaymasının 6 aylık takip süresi beklenir. Bu bekleme sürecinde hem çift görmeyi azaltmak ya da ortadan kaldırmak için çeşitli yöntemler uygulanır. Bu yöntemler kapama tedavisi ve prizmatik gözlüklerdir.

Özellikle felce bağlı geniş açılı göz kayması oluşmadıysa prizmatik gözlükler ile çift görmetamamen düzelebilir. 6 aylık tedavi sonrası kayma düzelmezse ameliyat gündeme alınır. Ayrıca bu 6 aylık bekleme döneminde Botulinum Toksin iğnesi yapılarak ameliyat başarısı artırılabilir ve çift görme azaltılabilir.

Göz Kayması Ameliyatı Sonrası Devam Eden Hafif Kaymalarda Gözlük Tedavisi

Göz kayması ameliyatından sonra tam düzelme hemen gerçekleşmeyebilir. Bir kısım hastada bu dönemde verdiğimiz özellikle prizmatik ama ayrıca miyopik ya da hipermetropik gözlüklerle kaymanın düzelmesine yardımcı olabiliyoruz.

Eğer görme seviyesi gözlükle ciddi oranda artıyorsa gözlük kullanımı neredeyse şarttır diyebiliriz. Çünkü iki gözün birden odaklanmasını sağlamak göz kayması tedavisinin temelini oluşturur ve net gören göz iyi odaklanır.

Bebeklerdeki Göz Kayması Gözlükle Düzelir mi?

Doğumdan sonraki ilk 4 ay içinde bebeklerde ara sıra kayma gözlenebilir ve tedavi gerektirmez. Bu durum gözlerin ve görme duyusunun gelişimi ile alakalıdır. Ama bebeğinizde gözlemlediğiniz göz kayması ara sıra değil de sürekli ve belirgin bir kayma ise en erken dönemde muayeneye götürmeniz gerekir.

İlk 1 yaş içinde başlayan kaymalarda esas tedavi genellikle ameliyattır. Ama bazen muayenede kaymaya eşlik eden bir kırma kusuru saptarız ki bu çoğu zaman hipermetropidir. Yukarıda bahsettiğim şekilde hipermetropiye bağlı içe kaymalarda gözlük kaymayı düzeltebilmektedir. Bu yüzden bebeklerdeki göz kaymalarında gözlük tedavisi ile kaymanın belli bir miktarı düzeltilebilir. Geri kalan kayma için ise ameliyat planlanır.

Sonuç olarak göz kayması tedavisinde gözlük kullanımı bir çok kayma türünde uyguladığımız bir tedavi yöntemidir. Unutulmamalıdır ki her hastalıkta kişiye özgü durumlar olabilir. Göz kayması hastalarında bu durumları belirlemek için konuya hakim göz hekimleri tarafından yapılacak dikkatli ve ayrıntılı bir göz muayenesi önemlidir.

Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.